Is een voice over produceren een kwestie van een script voorlezen? Ja, en nee. Er komt in de praktijk wel wat meer bij kijken. Je kunt een tekst immers op tientallen manieren inspreken. En als dat klaar is, is het werk nog niet voltooid. In deze blog geef ik graag een inkijkje in hoe dat proces verloopt en wat je als opdrachtgever kunt doen om het zo soepel mogelijk te laten verlopen. Een blik achter de akoestische schermen.
Proefopname
Wanneer een opdrachtgever mijn stem overweegt voor een productie, ben ik vaak niet de enige die in de running is. En meestal is mijn opdrachtgever ook niet degene die de beslissing daarin neemt, dat is de klant.
Ik wordt over het algemeen ingehuurd door videoproducenten, e-learning ontwikkelaars, app bouwers en ga zo maar door. Zij worden door de klant ingehuurd om het gehele product te maken, maar hebben daarvoor o.a. een voice over nodig. En zo komen ze dan soms bij mij terecht. Vaak hebben ze meerdere 'stemmen’ in gedachten en leggen ze die voor aan de klant. Om daarbij een handje te helpen neem ik dan regelmatig vrijblijvend een proefopname op van de eerste paar regels van het script. Zo hoort de klant direct hoe het gaat klinken als ze voor mij kiezen. En dat wordt gewaardeerd.
Tone of voice
Als de klant mijn stem het meest passend vindt gaan we samen aan de slag. Naast dat ik het definitieve script nodig heb, hoor ik ook graag welke tone-of-voice ze in gedachten hebben, wie de doelgroep is, en wat de sfeer wordt van bijvoorbeeld de video. Het maakt nogal wat uit wat voor beelden en muziek er gecombineerd zullen worden met mijn stem, dus als die al af zijn is het altijd fijn om die erbij te kunnen houden. Zo kan ik inspelen op dat ene krachtige shot, of rekening houden met het tempo van de muziek. Ook wil ik weten of ik binnen een bepaalde tijd moet blijven. Vooral bij commercials is dat nog wel eens een uitdaging. Dan is het nog wel eens nodig om aan het script te schaven zodat het niet gaat klinken alsof iemand op de fast forward knop heeft gedrukt. En ten slotte check ik altijd even of het script woorden, namen of afkortingen bevat die je op meerdere manieren zou kunnen uitspreken. Het scheelt tijd om de uitspraak hiervan te ontvangen voordat ik ga opnemen, zo hoef ik ze later niet opnieuw in te spreken als ik het verkeerd heb ingeschat.
Inspreken
Wanneer ik alle informatie heb gekregen en de opdrachtgever akkoord is gegaan met de prijs, is het tijd om mijn studio in te duiken. This is where the fun begins! Sommige scripts lezen gelijk lekker weg, anderen moet ik eerst leren kennen. Maar ik druk altijd gelijk vanaf de eerste keer inspreken op 'record’, want soms blijkt die eerste take gelijk goed te zijn. En knippen kan (en moet) later altijd nog. Ik zorg dat ik voor en tijdens het inspreken genoeg water of thee met honing drink om mijn stembanden te smeren, en spreek niet langer dan 45 minuten achter elkaar in voordat ik een pauze inlas. Zo voorkom ik dat mijn stem gaandeweg de opname anders gaat klinken, of dat ik aan het eind van de dag geen stem meer over heb. Die heb ik immers nog nodig. Ik neem altijd meerdere versies van (een deel van) het script op met andere intonatie en/of tempo, zodat de opdrachtgever iets te kiezen heeft. Zelf heb ik vaak een voorkeur, maar het is grappig om te merken dat dier voorkeur niet altijd wordt gedeeld. Daarom is het zo belangrijk om goed te luisteren naar wat de klant voor ogen heeft. En te blijven oefenen met verschillende stijlen en technieken.
Audio editen
Wanneer ik tevreden ben de de voice over versies die ik heb opgenomen begint het tweede deel van het werk. Want tenzij ik naar een externe studio wordt gehaald waar een geluidstechnicus aanwezig is, moet ik zelf de audio editen en eventueel afmixen. Dan gaan mijn akoestische gordijnen open, de microfoon aan de kant en ga ik aan de slag. Ik bewaar altijd de raw versie van de audio voor het geval ik daar nog eens iets uit nodig heb, maar doe het editen aan een kopie daarvan. Eerst verwijder ik alle versprekingen, afleidende geluiden en lange stiltes uit de audio. Daarna beluister ik de opname en vervang eventueel zinnen wanneer ik denk dat dat nodig is (hup die microfoon weer voor mijn neus). Vervolgens normaliseer ik de audio zodat het het juiste volume heeft en verwijder klikjes en andere mondgeluiden. Wanneer de opdrachtgever me heeft gevraagd om de audio af te mixen komt daar ook nog EQ, een beetje compressie en eventueel het toevoegen van muziek bij. Het editen neemt vaak ongeveer net zoveel, zo niet meer, tijd in beslag als het inspreken. Dus het is maar goed dat ik het leuk vindt.
Het eindresultaat
Wanneer de voice over helemaal af is stuur ik deze met Wetransfer naar de opdrachtgever toe en vraag om feedback. Zit er een geschikte versie tussen en heb ik me niet per ongeluk ergens versproken? Dan zit mijn werk erop. Andere keren wordt me gevraagd om nog wat dingen aan te passen, en duik ik weer de studio in. Hoe dan ook zorg ik ervoor dat de opdrachtgever én de klant altijd blij zijn met het eindresultaat. En enkele weken later krijg ik dan, als ik geluk heb, het eindresultaat toegestuurd. De kers op de taart! Het is altijd weer een verrassing om te zien hoe alles samen is gekomen. En ik leer er ook weer van om te zien en horen hoe mijn voice over onderdeel wordt van het geheel.
Dit hele proces neemt meestal maar enkele dagen in beslag, omdat de voice over vaak 1 van de laatste onderdelen is in het productieproces en het liefst gisteren klaar moet zijn. Ik spreek gemiddeld 3 opdrachten in per dag, en heb vorig jaar ruim 800 scripts ingesproken. Toch is elke opdracht en elke opdrachtgever anders. En dat maakt dit werk ook zo ontzettend leuk!