Vroeger moest je als voice over of stemacteur altijd naar een studio toe reizen om onder leiding van een regisseur en samen met een audiotechneut een goede opname te maken. Tegenwoordig worden veruit de meeste voice over's opgenomen in thuisstudio's. Dit scheelt tijd en geld en is dus vaak een prima ontwikkeling. Maar er zijn ook producties waar de opdrachtgever toch wel graag wil dat er regie is, en hoe werkt dat dan als er geen tijd is om een studio te boeken of niet iedereen is in hetzelfde land? Dán boek je een 'remote live directed session', oftewel een live geregisseerde sessie op afstand. En dat is vaak toch even wennen aan beide kanten. Daarom leg ik in deze blog uit wanneer je hier voor kiest, hoe je de sessie aan beide kanten het beste kunt voorbereiden, op welke manieren je met elkaar in contact kunt komen, en hoe de opnamesessie vervolgens meestal verloopt.
Wanneer wordt regie op afstand ingezet
In de meeste gevallen krijg je als voice over een script toegestuurd met aanwijzingen en evt de bijbehorende video en muziek, en mag je er vervolgens zelfstandig mee aan de slag. De opdrachtgever ontvangt vervolgens de audio, geeft zijn of haar eventuele feedback, en wanneer nodig volgen er dan nog één of meer revisierondes tot iedereen tevreden is. Maar vooral bij producties die door een groot publiek zullen worden gezien of gehoord, zoals een nationale tv of radio commercial, wil een opdrachtgever vaak meer invloed kunnen uitoefenen. Dat heen en weer gestuur van audio en feedback kost immers tijd, en bovendien is er vaak al een heel duidelijk idee over hoe de voice over moet gaan klinken. Ook het budget is groter dan voor de gemiddelde explainer video, waardoor er vaak gekozen wordt voor een live geregisseerde opnamesessie. Wanneer de voice over om wat voor reden dan ook niet makkelijk naar een externe studio kan komen, of wanneer de opdrachtgever beperkte tijd heeft, wordt er dan een afspraak gemaakt voor een opnamesessie met regie op afstand.
De technische kant
Om op afstand regie te kunnen geven of krijgen moet je elkaar minimaal live kunnen horen, en daarnaast wil de opdrachtgever misschien wel aan zijn kant de sessie opnemen zodat ze er gelijk mee verder kunnen. Er zijn verschillende manieren waarop je dit voor elkaar kunt krijgen. Spreek dus van tevoren goed af wat de wensen hierin zijn, en voor welke oplossing je dan kiest.
- De simpelste manier is simpelweg om elkaar te bellen, evt via een conference call, en de telefoon op luidspreker te zetten zodat iedereen mee kan luisteren terwijl de voice over inspreekt. Het nadeel hiervan is de slechte audiokwaliteit voor degenen die meeluisteren, en de opdrachtgever kan zelf niet opnemen wat er wordt ingesproken.
- Skype/Zoom/Teams e.d. bied betere audiokwaliteit dan over de telefoon, en je kunt elkaar horen én zien. Echter is de kwaliteit nog steeds niet goed genoeg om in te kunnen zetten voor een commercial, waardoor de opdrachtgever niet aan zijn kant kan opnemen om er gelijk mee verder te gaan. Is dat laatste niet nodig, dan werkt dit prima.
- ISDN (Integrated Services Digital Network), is een soort telefoonnetwerk wat studio-kwaliteit audio kan versturen van de ene studio naar de andere. Hiervoor hebben zowel de opdrachtgever als de voice over ISDN-lijnen nodig op hun locatie. Voordeel is dat de audio kwaliteit heel hoog is, maar daar staat tegenover dat de kosten hoog zijn, zowel voor de aanleg als het gebruik. Hierdoor wordt deze techniek steeds minder gebruikt.
- ipDTL (wat staat voor 'ip Down The Line), is de online versie van ISDN waardoor je geen speciale telefoonlijnen meer nodig hebt. Echter is de kwaliteit van de audio maar zo goed als je internetverbinding, en maken niet zoveel studio's gebruik van deze technologie. Bovendien is de interface wat chaotisch waardoor je als nieuwe gebruiker even moet wennen.
- Source-Connect, wordt door veel audioproducenten gezien als de nieuwe ISDN: het geeft je de mogelijkheid om hoogwaardige audio in realtime te versturen via de online software. Hiervoor moet zowel de voice over als de opdrachtgever de software op hun computer hebben geïnstalleerd. Daarna is het verbinding maken, overleggen, en opnemen een fluitje van een cent.
Live regie op afstand voorbereiden als voice over of opdrachtgever
Om de gereserveerde tijd voor de opnamesessie maximaal te kunnen benutten is het belangrijk dat zowel de opdrachtgever of regisseur als de voice over de sessie goed voorbereiden. Laat ik beginnen met wat je als opdrachtgever kunt doen. Zorg er allereerst voor dat het script definitief is, en dus door iedereen is gezien die er over mee moet denken. En stuur hem vervolgens alvast naar de voice over om door te nemen, samen met eventueel beeldmateriaal, referenties en uitleg over de doelgroep. Ga niet met 10 man de sessie in, want dat zorgt voor ruis en onduidelijkheid aan beide kanten. Dus hou het bij de opdrachtgever, evt een aparte regisseur, en een audiotechnicus als er aan jullie kant moet worden opgenomen. Denk alvast na over de gewenste toon, tempo en of er binnen een specifiek aantal seconden moet worden gebleven (vaak het geval bij commercials).
Als voice over kun je dezelfde sessie voorbereiden door het script alvast een keer door te lezen, de eventuele meegestuurde muziek of video te bekijken en mochten er woorden in het script staan waarbij je twijfelt over de uitspraak, vraag dit dan alvast even na. En heb je nog niet eerder een live regie sessie op afstand gedaan met deze opdrachtgever, leg dan van tevoren uit hoe je het liefst werkt.
Tenslotte is het verstandig om aan beide kanten ruim op tijd te controleren of de verbinding werkt, er kan worden opgenomen en of de laatste versie van het script klaar staat. Niks vervelender dan verbindingsproblemen wanneer iedereen op je zit te wachten. En vergeet ook niet je telefoon op stil te zetten. Alle goed voorbereid en klaar? Dan kan de opnamesessie beginnen.
Voice over opnemen met regie op afstand
Nadat iedereen zich even heeft voorgesteld kan de opnamesessie beginnen. Meestal verteld de opdrachtgever kort waar de productie over gaat, welk gevoel ze willen meegeven en wie de doelgroep is. Daarna zet iedereen zijn microfoon uit (behalve de voice over natuurlijk) en wordt er een eerste take opgenomen van het script. Zelf kies ik er meestal voor om de camera's ook uit te zetten, omdat ik dan niet wordt afgeleid tijdens het inspreken. Vervolgens is er ruimte voor feedback en specifieke verzoeken of instructies. Het is hierbij de kunst om genoeg ruimte te houden voor de creativiteit en ervaring van de voice over, maar tegelijk duidelijk te sturen in de richting waar je op wilt. Probeer verschillende stijlen uit, en wees niet bang om het over een andere boeg te gooien. Alle takes worden door de opdrachtgever of voice over opgenomen, zodat er eventueel zelf later geknipt en geplakt kan worden. Is iedereen na een aantal rondes helemaal tevreden? Super. De voice over stuurt de opnames door als dat zo is afgesproken, en iedereen kan verder. Handig toch?